L-attivita kulturali fi zmien il-Faxxizmu

Abstract

Madwar tmenin sena ilu ghalaq l-Istitut Kulturali Taljan f’Malta bhala propaganda qawwija wara l-isfaxxar ta’ Mussolini fit-Tieni Gwerra Dinjija. L-Istitut kien dam ghaddej hames snin b’attivita kulturali qawwija. Kien hemm tahlit kulturali qawwi fil-klima lokali f’dawk is-snin. Letterati bhal Dun Karm kien beda sunett li fih canfar il Mussolini li did-darba ghamel kalkoli skoretti. Kien hemm is-Socjeta Kalabriza Mattia Preti, li holqot kumpanija teatrali Carlo Goldoni. Carlo Goldoni sab fortuna sa minn zmien l-Ordni, baqa’ popolari fl-Ewwel Nofs tas-Seklu 20, twaqqfet kumpanija b’ismu u ghadu jappella ghar-repertorju popolari tal-lum. Goldoni kien meqjus bhala speci ta’ dimonju tat-teatru. Kellu stil karnivalesk u sovversiv. Hemm xebh bejn it-teatru ta’ Goldoni u dak Malti fosthom il-preferenza li l-awtur Venzjan ilibbes lill-irgiel ta’ nisa. L-attivita ferventi Taljana f’Malta serviet ta’ allert ghall-awtoritajiet Inglizi fil-gzira li ndunaw li t-Taljani kienu qeghdin jiehdu s-sopravvent fejn tidhol l-inizjattiva kulturali.