The Kappillan of Malta ta' Monsarrat: maqlub ghall-Malti minn Wistin Born

Abstract

Sena wara li Nicholas Monsarrat ippubblika The Kappillan of Malta fl-1973, Wistin Born qelbu ghall-Malti. L-iskop ma kienx li jippubblikah imma biex jaghtih lil Charles Arrigo halli jaqrah fuq ir-Rediffusion. Meta l-kumpanija Ingliza Rediffusion u l-General Workers Union dahlu fi inkwiet industrijali, Born flimkien mal-kollegi tieghu gew imkeccija mis-servizz tax-xandir u lanqas biss thalla jigbor l-affarijiet tieghu. Minn dak iz-zmien sal-lum, il-manuskritt bit-traduzzjoni ta’ Born baqa’ msakkar u mistur ghal madwar 50 sena shah f’arkivju Tas-Sliema tal-Ordni Dumnikana. Qatt ma gie ppubblikat dan il-manuskritt imma bil-permess tal-werrieta ta’ Monsarrat u ta’ Born, se jigi ppubblikat mis-Sensiela Kotba Socjalisti, fil-verzjoni originali tieghu. Se jkun editjat minn Mark Montebello, li hu wkoll membru tal-Ordni Dumnikan. Il-pubblikazzjoni se tinkludi dahla estensiva u ricerkata fuq il-hajjiet ta’ Monsarrat u ta’ Born, kif ukoll stharrig fuq ir-rumanz innifsu u t-tiswir tieghu. Meta gie biex jittraduci r-rumanz, Born ta attenzjoni specjali biex il-kitba tkun mexxejja kemm jista’ jkun, biex titpaxxa l-widna u biex jghin il-fehma hafifa ta’ partijiet kumplessi. Ghalkemm il-figura centrali ta’ The Kappillan of Malta hija qassis, fil-fatt il-protagonist hu l-poplu ta’ Malta u Ghawdex. L-isfond tar-rumanz hu t-Tieni Gwerra Dinjija, zmien ta’ ghawg, kruha u soghba bla qies ghall-poplu Malti.