II-Malti fi zmien iI-Kavallieri ta' San Gwann

Abstract

Fi zmien l-Ordni ta' San Gwann Malta zviluppat kuntatti qawwijin mal Ewropa I-aktar ghaliex I-Ordni kellu flotta navali u merkantili b'sahhitha u efficjenti. Fl-istess waqt Malta kienet isservi ta' bazi ghaI-kursari Nsara kontra I-Misilmin tal-Afrika ta' fuq kif ukoll it-Torok fil-Lvant tal-Mediterran. F'dan iz-zmien partikulari I-Maltin tal-port kienu kontinwament jithalltu mal-barranin Ii kienu jigu Malta ghax-xoghol u hafna drabi kienu jispiccaw biex jizzewgu nisa Maltin u jibqghu jghixu Malta. Kienet ghalhekk haga naturali ghal dawn in-nies li jithaddtu b' lingwa franka, Ii tinftiehem minn kulthadd, FiI-Mediterran ta' dak iz-zmien jidher Ii din il-lingwa franka kienet tikkonsisti f'vokabolarju gej mit-Taljan. Ma rridux ninsew Ii t-Taljan f'dak iz-zmien kien lingwa ta' komunikazzjoni u tan-negozju l-aktar imferrxa fil-Mediterran. Kien jintuza Taljan kemxejn imfarrak, 'il boghod mir- regoli grammatikali tan-nies letterati u edukati, madankollu n-nies tal-portijiet tal-Mediterran jidher Ii kienu jinqdew sew bih. Xi evidenza tal-uzu ta' dan il-lingwagg tohrog ferm cara mill-arkivju kriminali tal-Inkwizizzjoni fejn kemml-inkwizitur kif ukolll-imhallfin tieghu kienu jesigu kemm jista' jkun informazzjoni preciza mix-xhieda u l-akkuzati Ii jidhru quddiemhom.