Sehem ix-xoghlijiet letterarji ewlenin ta' Juann Mamo ghad-dizzjunarju tal-Malti

Abstract

L-għan ewlieni li xtaq jaqdi dan ix-xogħol kien li jkun wieħed mis-sorsi għall-aġġornament tad-dizzjunarju ta’ Ġużè Aquilina. Din il-premessa madanakollu xorta waħda ħalliet spazju għat-tentattiv li jkun studjat b’mod rigoruż u sħiħ il-lingwaġġ maħsub ta’ Mamo. Minkejja listil għalkollox mexxej u popolesk li jsawwar kitbietu, il-Malti użat huwa bil-wisq partikulari u li jvarja minn użu ta’ kliem jew battuti li naqsu fil-popolarità tagħhom maż-żmien għal innovazzjonijiet ta’ awtur li fi lsien art twelidu dejjem lemaħ il-materja prima kollha meħtieġa għall-komunikazzjoni bejn ħutu l-Maltin. Għalkemm l-ewwel darba li smajt bi Juann Mamo kien fl-ewwel sena tiegħi fl-Università, xorta waħda laqatni minnufih minħabba fis-soċjorealiżmu tiegħu. B’xorti tajba kont preżenti wkoll għat-tnedija ta’ Ġrajja Maltija: Ġabra ta’ Novelli ta’ Mark Vella fl-2010 ġewwa l-Bibljoteka Nazzjonali – avveniment li kompla kulma jmur iħeġġiġni sabiex naqra r-rumanz Ulied in-Nanna Venut fl-Amerka, li huwa r-rumanz waħdieni tiegħu iżda li għalih huwa bil-bosta msemmi. F’dan l-istadju, li fih jien kont għalkollox sajjem minn x’għad tista’ tkun ittema tat-teżina tiegħi, kont qrajt biss l-edizzjoni tas-Sensiela Kotba Soċjalisti b’daħla ta’ Evarist Bartolo. Madanakollu, minħabba xi nuqqasijiet editorjali li fiha din l-edizzjoni u n-natura tal-istudju mressaq lili ftit iżjed minn sena wara, kien jirrikjedi li nagħmel referenza kontinwa għall-ewwel edizzjoni tar-rumanz, dik li ġabret il-faxxikli ta’ bejn l-1930 u l-1931 u miġjuba b’ortografija awtentika tal-ewwel terz tas-seklu l-ieħor.