Il-mixja tal-kliem fid-dizzjunarji Maltin : analiżi ta’ lemmi marbutin mal-kuluri

Abstract

Il-lingwa Maltija hija mogħnija b’bosta dizzjunarji li jeħduna lura iktar minn tliet mitt sena, ilkoll bl-istorja tagħhom. Dawn l-għejun huma importanti fl-oqsma tal-lingwistika storika u tal-lessikografija ladarba l-kitba bil-Malti damet ma rrankat u għandna għadd limitat ta’ kitbiet storiċi. Dan huwa l-ewwel studju li jħares lejn erbatax-il ġabra Maltija mifruxa fuq medda twila ta’ żmien u jqabbel it-tagħrif u l-attestazzjonijiet li jingħataw. Biex jintlaħaq dan l-għan hemm kampjun ta’ 206 lemmi marbutin mat-tema tal-kuluri. L-isfond tad-dizzjunarji huwa importanti biex nifhmu l-kuntest li ssawru fih u l-preparazzjoni tal-awturi rispettivi. Jgħinna wkoll norbtuhom u nqabbluhom flimkien filwaqt li napprezzaw l-istorja intrikata tagħhom. Kelli bżonn nistabbilixxi sistema biex niġbor l-attestazzjonijiet mid-dizzjunarji u nippreżentahom b’mod aċċessibbli biex ikunu jistgħu jiġu analizzati. Għalhekk, ħejjejt żewġ metodoloġiji: waħda msejsa fuq is-sejbiet tal-kliem fid-dizzjunarji u l-oħra fuq it-tifsir dettaljat li jingħata għal dak il-kliem. Ninkludi wkoll spjega tal-proċess li wassalni biex bnejt il-metodoloġija. Dan jagħti opportunità biex il-qarrejja jifhmu ċerti deċiżjonijiet u jkun hemm interpretazzjoni wiesgħa u differenti tal-informazzjoni li nistgħu nisiltu minn dawn l-opri. Permezz tal-istudju nagħti analiżi li turi l-utilità u l-importanza ta’ studji komparattivi li jinvolvu taħlita ta’ ġabriet lessikografiċi storiċi u oħrajn riċenti. Insibu tifsiriet li ppersistew maż-żmien u oħrajn li jidhru f’ġabriet individwali jew fi ftit, li, abbażi tal-kelma, joħolqu osservazzjonijiet li jagħtu dawl ġdid lill-istudju tal-lessikografija u l-lingwistika storika. Il-kwalità tat-tagħrif tirrifletti l-għan tad-dizzjunarji kif ukoll tagħmel differenza meta nqabbluhom flimkien. Fuq kollox nuri li hemm potenzjal għal iżjed studju komparattiv marbut mad-dizzjunarji fuq il-passi li nedejt.