'Tristia Ex Melito Gaudo' : l-iskoperta ta' manuskritt poetiku Medjevali li jitfà dawl ġdid u importanti fl-istorja ta' gżiritna

Abstract

Dan hu t-titolu ta' ktieb Ii ġie mniedi ftit ġimgħat ilu u Ii jikkonsisti f'poeżija magħmula minn 'I fuq minn erba' t'elef vers u miktuba minn bniedem (aktarx Sqalli) li kien eżiljat fil-gżira ta' Għawdex għax seta' kisirha ma' Ruggiero, ir-re tiegħu. Il-manuskritt oriġinali x'aktarx Ii nkiteb bejn is-snin 1135 u 1151. L-poeżija fl-oriġini tagħha hi miktuba fil-lingwa Griega u tirrakkonta iż-żmien fejn I-influenza Griega u Biżantina kienet tiddomina dik il-parti tal-Mediterran, inkluż pajjiżna. Il-qofol, iżda Ii jirriżulta mill-poeżija huma l-versi li juru Ii f'dik l-epoka il-komunità tal-Insara ġo pajjiżna kienet ikkonċentrata f'Għawdex b'isqof jgħix fil-gżira ukoll. L-implikazzjoni ta' din l-affermazzjoni turi l-eżistenza tal-kontinwità tal-Kristjaneżmu f'pajjiżna minn qabel il-wasla ta' l-Għarab sa wara t-tluq tagħhom u Ii Għawdex seta' kien dik il-parti tal-pajjiż Ii salva u ppriserva dik il-kontinwità