It-twaqqif tal-parocca tal-Portu Salvu fil-Blet il-gdida Valletta 425 sena ilu

Abstract

Minn meta tqeghdet I-ewwel gebla tal-Belt il-Gdida Valletta mill-Gran Mastru La Vallete nhar it-28 ta' Marzu, 1566, il-Komunita Dumnikana tal-Kunvent tal-Lunzjata tal-Birgu ddecidiet li tibda tibghat xi patrijiet lejn il-gholja Sceberras biex jghinu pastoralment lill-haddiema mitfughin fuq xoghol tal-Bereg, Knejjes u residenzi ohra fil-Belt. Tant saret haga popolari Ii hafna bdew jixtru I-art u bnew fuqha r-residenza taghhom. L-Ordni ta' San Gwann malajr waqqfet il-Parrocca taghha fil-Knisja tal-Vitorja. Meta n-nies residenti zdiedet sew bed a jinhass il-bzonn ta' twaqqif ta' Parrocca fiI-Belt. Imma d-Djocesi ta' Malta ma kellha I-ebda knisja taghha waqt li d-Dumnikani kien ga kellhom knisja u komunita ta' Patrijiet residenti. II-Komunita Dumnikana ga residenti baghtet lil zewg Patrijiet Maltin Damjan Taliana, S. Th.D, Majjistru fit-Tejologija u Frangisku Fiteni, it-tnejn futuri kappillani tal-Parrocca Dumnikana. Kif nghidu bil-Malti, dawn marru f'ras il-ghajn, direttament ghand il-Papa, Ii dak iz-zmien kien Piju V li m'ghandux bzonn ta' ntroduzzjoni f'Malta ghaliex huwa wiehed mill-benefatturi ewlenin tal-Belt Valletta stess. Wara Ii iz-ziewg patrijiet Maltin poggew il-kaz quddiem il-Papa, dan qataghha li, "minn rajna mhux ghax huma jew haddienor dan qed igghelna naghmluh, izda fit-taghrif cert taghna, iwaqqaf f'parrocca lil istess knisja tant I-isem ta' Santa Marija ta' Portu Salvu". Dan il-Papa San Piju V mhux biss waqqaf I-imsemmija knisja f'Parrocca, izda taha titlu li I-ebda knisja ohra fiI-Belt ma' jista' jkollha. San Piju V waqqafha bnala "Parroccali Ewlenija u Omm tal-Belt il-Gdida kollha kemm hi u tan-nies tagnha kollha, kemm nisa u rgiel, kemm li twieldu kemm ukoll dawk li issa gew jghammru hemm jew Ii ghad iridu jigu ... " Dan ifisser Ii l- populazzjoni Maltija kollha jew li ghad iridu jigu mis-swar il-gewwa kienu jaqghu taht il-gurisdizzjoni tal-Kappillan il-gdid tal-Parrocca I-gdida tal-Belt Valletta kollha.